maandag 29 april 2013

Durft u “out of the box” te denken en doen!


Proefondervindelijk met elkaar komen tot de beste zorg en gezondheid.

De zorgkosten groeien ieder jaar en blijven fors groeien als we zo doorgaan. Bij beheersing van de kosten(stijging) zal moeten worden nagedacht over cruciale veranderingen in de organisatie en de bekostiging van de zorg. Hier zijn wij met zijn allen verantwoordelijk voor. Wat zijn uw ideeën over de toekomst van de zorg en durft u het oude los te laten om echt tot veranderingen te komen?

In Nederland is de kwaliteit van de (afzonderlijke) zorg(onderdelen) goed te noemen. De verbetering zit hem dan ook in de afstemming en de coördinatie tussen de afzonderlijke onderdelen van de aangeboden zorg. Want de zorg in Nederland is gefragmenteerd rondom de zorgvrager, ook wel “gefragmenteerde struikelzorg” genoemd. Vooral bij patiënten met een chronische aandoening is dit een groot probleem. Zij struikelen over de breuklijnen in de zorgorganisaties, en de daarmee samenhangende financieringssystemen. In de totale zorgketen ligt de meerwaarde niet alleen in de kwaliteit van de losse schakels, maar juist in de verbinding, de ketting. Doorontwikkeling van  zorg geschiedt door het zoeken naar verbeteringen in de verbindingen tussen de verschillende zorgfragmenten. In het kort komt het erop neer dat (naast de angst voor verlies van autonomie) bestaande organisatorische, financiële en culturele schotten tussen de diverse zorgaanbieders zouden moeten worden beslecht (zie bijgaand filmpje: http://youtu.be/Nlxid4nL7Ic).

Dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Er zijn diverse scenario’s denkbaar en mogelijk, afhankelijk van de regionale situatie/context. De wijze van bekostiging van de zorg(onderdelen) speelt hierbij een cruciale rol. Deze moet dusdanig worden vormgegeven dat er een goede balans ontstaat tussen de intrinsieke en extrinsieke motivatie van zorgprofessionals, om betere gecoördineerde en afgestemde zorg te gaan verlenen. Hiervan is geen blauwdruk te geven. Door in verschillende regio’s, verschillende bekostigingswijze vorm te geven, te monitoren, bij te stellen, van elkaar te leren e.d. en te onderzoeken of het tot de gewenste zorgdoelstellingen (kwaliteit van zorg, gezondheidsresultaten) leidt, zal proefondervindelijk tot een gebalanceerde bekostigingswijze worden gekomen.
Centraal bij deze veranderingen staat dat: de bekostiging van zorg gericht moet zijn op het stimuleren van verbetering van de kwaliteit van de geleverde zorg, en de daaraan verbonden (gezondheids)resultaten van totale zorgprocessen rondom patiënten, en kosten. Dit wordt ook wel uitkomstbekostiging genoemd.

Hoewel er, zoals gezegd, zeer veel verschillende proeftuinen mogelijk zijn, wil ik de volgende gedachten met u delen. Stel u zit in een regio, waarbij het regionale ziekenhuis intensief gaat samenwerken (of fuseren) met een ander ziekenhuis. Er zullen dan onzekerheden en discussies ontstaan over de verdeling van de zorg: welke zorg zal op welke locatie worden geleverd? Dit biedt vele bedreigingen, maar zeker ook kansen. Over die kansen zou ik het met u willen hebben!

Zou het niet een uitgelezen kans zijn om eens te kijken of er een complete omwenteling (en ware revolutie) mogelijk is om uiteindelijk met elkaar te komen tot betere afgestemde zorg rondom de zorgvrager? Ik denk hierbij aan commitment tussen medisch specialisten en huisartsen in de regio, om gezamenlijk te handen ineen te slaan, om betere afgestemde en doelmatige zorg te verlenen. Een organisatie/samenwerkingsvorm waarin medisch specialisten en huisartsen een gedeelde verantwoordelijkheid hebben en alle betrokken artsen de financiële en medische verantwoordelijkheid delen. Er kan sprake zijn van één zorgorganisatie die medisch en financieel verantwoordelijk is of van contracten tussen een hoofdaannemer en onderaannemers.

Ik vind dit een interessante gedachtegang op hoofdlijnen, die zeker nog verder uitgedacht en vormgegeven zal moeten worden met betrokkenen, maar waar men proefondervindelijk zeker tot mooie resultaten zal komen. Durft u het aan “out of the box” te denken en proefondervindelijk met elkaar te komen tot nieuwe vormen van organisatie en bekostiging, met als gezamenlijk doel: de beste zorguitkomsten en gezondheid voor een bepaalde populatie? Ik zit vol met ideeën en denk en doe graag met u mee!

Yvonne van Kemenade (yvankemenade@wxs.nl)